Katedra Historii Sztuki została utworzona na Uniwersytecie Łódzkim w 1945 roku – z chwilą powstania uczelni. Początkowo funkcje kierowników pełnili prof. Wacław Husarski oraz dr hab. Mieczysław Wallis. W latach 1945–1952 prowadzono studia magisterskie z zakresu historii sztuki. W 1965 roku jednostkę przemianowano na Katedrę Historii Sztuki i Kultury, zlikwidowaną w 1968 roku i reaktywowaną w charakterze zakładu w 1975 roku. Od 1980 roku jednostką kierowała prof. Wanda Nowakowska, która po czterdziestu latach przerwy zorganizowała studia magisterskie z historii sztuki – kierunek przywrócono na mocy decyzji ówczesnego rektora, prof. Michała Seweryńskiego, w 1992 roku. Do nazwy Katedry Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego powrócono w 1998 roku.

W latach 1999–2009 Katedrą kierował prof. dr hab. Grzegorz Sztabiński, a następnie prof. dr hab. Krzysztof Stefański. Stanowisko Dyrektora Instytutu w latach 2016-2025 objął prof. UŁ dr hab. Piotr Gryglewski. Od roku akademickiego 2024/2025 funkcję tę pełni prof. UŁ dr hab. Aneta Pawłowska.

Katedra Historii Sztuki mieściła się między innymi w Pałacu Biedermanna, a następnie – od 2014 roku – w gmachu przy ul. Uniwersyteckiej 3. Od 1 października 2016 roku siedziba jednostki znajduje się przy ul. Narutowicza 65.

Na mocy decyzji Rady Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ z dnia 27 września 2018 r. katedra została przekształcona w Instytut Historii Sztuki, w ramach którego funkcjonują dwie katedry:

• Katedra Historii Architektury
• Katedra Historii Malarstwa i Rzeźby

Obecnie Instytut Historii Sztuki UŁ prowadzi studia dzienne licencjackie i magisterskie.